Attachment Theory

Sự gắn bó là mối dây tình cảm hình thành giữa trẻ sơ sinh và người chăm sóc, và nó là phương tiện giúp trẻ sơ sinh được đáp ứng các nhu cầu cơ bản. Sau đó, nó trở thành một động cơ phát triển xã hội, cảm xúc và nhận thức sau này. Trải nghiệm xã hội ban đầu của trẻ sơ sinh kích thích sự phát triển của não bộ và có thể ảnh hưởng lâu dài đến khả năng hình thành các mối quan hệ ổn định với những người khác.

Gắn bó cung cấp hệ thống đối phó đầu tiên của trẻ sơ sinh; nó thiết lập một hình ảnh đại diện tinh thần của người chăm sóc trong tâm trí trẻ sơ sinh, một hình ảnh có thể được gọi là sự hiện diện an ủi tinh thần trong những thời điểm khó khăn. Sự gắn bó cho phép trẻ sơ sinh tách khỏi người chăm sóc mà không gặp khó khăn và bắt đầu khám phá thế giới xung quanh.

Các nhà khoa học thần kinh tin rằng sự gắn bó là một nhu cầu cơ bản đến mức có mạng lưới tế bào thần kinh trong não dành riêng cho việc thiết lập hành động ngay từ ban đầu và một loại hormone – oxytocin – thúc đẩy quá trình này.

Nhà phân tâm học người Anh John Bowlby đề xuất rằng các hành vi gắn bó của trẻ em (chẳng hạn như thể hiện sự đau khổ khi vắng mặt cha mẹ) là một phần của hệ thống hành vi được phát triển giúp đảm bảo trẻ được chăm sóc. Nhà tâm lý học Mary Ainsworth sau đó đã bắt đầu thực nghiệm nghiên cứu các biến thể trong cách trẻ em phản ứng với việc xa cách cha mẹ. Những người khác đã mở rộng lý thuyết gắn bó với các mối quan hệ của người lớn.

Một số lý thuyết hành vi đầu tiên cho rằng sự gắn bó chỉ đơn giản là một hành vi có thể học được. Những lý thuyết này cho rằng sự gắn bó chỉ đơn thuần là kết quả của mối quan hệ cho ăn giữa trẻ sơ sinh và người chăm sóc. Vì người chăm sóc cho đứa trẻ ăn và cung cấp chất dinh dưỡng nên đứa trẻ trở nên gắn bó với họ.

Nhà tâm lý học người Anh John Bowlby là nhà lý thuyết về sự gắn bó đầu tiên, ông mô tả sự gắn bó giống như một “mối liên hệ tâm lý lâu dài giữa con người với con người”. Bowlby quan sát được rằng ngay cả việc cho ăn cũng không thể làm giảm lo âu của trẻ khi trẻ bị chia tách khỏi người chăm sóc chính. Thay vào đó, ông nhận thấy rằng sự gắn bó được đặc trưng bởi các mô hình hành vi và động lực rõ ràng. Khi trẻ sợ hãi, chúng sẽ muốn gần gũi với người chăm sóc chính để nhận được cả sự an ủi và chăm sóc.

Trong suốt quá trình phát triển, những đứa trẻ duy trì sự gần gũi và gắn bó với một người có nhiều khả năng nhận được sự an ủi và bảo vệ hơn, và do đó có nhiều khả năng sống sót đến tuổi trưởng thành hơn. Thông qua quá trình chọn lọc tự nhiên, một hệ thống động lực được thiết kế để điều chỉnh sự gắn bó đã xuất hiện.

Nghiên cứu của nhà tâm lý học phát triển Mary Ainsworth trong những năm 1960 và 70 đã củng cố các khái niệm cơ bản, đưa ra khái niệm về “cơ sở an toàn” và phát triển lý thuyết về một số mô hình gắn bó ở trẻ sơ sinh: gắn bó an toàn, gắn bó tránh né và gắn bó lo âu. Mô hình gắn bó thứ tư, gắn bó vô tổ chức, đã được xác định sau đó. Vào những năm 1980, lý thuyết này đã được mở rộng sang các mô hình gắn bó ở người lớn. Các tương tác khác có thể được hiểu có bao gồm các thành phần của hành vi gắn bó; chúng bao gồm các mối quan hệ đồng đẳng ở mọi lứa tuổi, sự hấp dẫn lãng mạn và tình dục, và sự đáp ứng nhu cầu chăm sóc của trẻ sơ sinh, người bệnh hoặc người già.

Do nghiên cứu bắt nguồn từ lý thuyết gắn bó của Bowlby, các luật để bảo vệ lợi ích tốt nhất của trẻ đã được đưa ra. Quyền lợi tốt nhất của đứa trẻ đã được xác định là có địa vị cao hơn quyền của cha mẹ. Nếu một đứa trẻ bị tách khỏi cha mẹ trong một khoảng thời gian đủ dài hoặc nếu môi trường không an toàn, đứa trẻ đó sẽ được đưa vào một gia đình khác, nơi chúng có thể được chăm sóc tốt hơn.

Lý thuyết gắn bó hiện đại dựa trên ba nguyên tắc:

1. Liên kết là một nhu cầu nội tại của con người.

2. Điều tiết cảm xúc và sợ hãi để tăng cường sinh lực.

3. Thúc đẩy khả năng thích ứng và tăng trưởng.

Các hành vi và cảm xúc gắn bó phổ biến, thể hiện ở hầu hết các loài linh trưởng xã hội bao gồm cả con người, là những hành vi thích nghi. Quá trình tiến hóa lâu dài của những loài này đã liên quan đến việc chọn lọc các hành vi xã hội giúp khả năng sống sót của cá nhân hoặc nhóm cao hơn. Bowlby nhận thấy môi trường thích nghi ban đầu tương tự như các xã hội săn bắn hái lượm hiện nay. Tại môi trường thích nghi ban đầu các hành vi gắn bó thường thấy của những đứa trẻ mới biết đi khi ở gần người quen thuộc sẽ khiến chúng có những lợi thế an toàn và có những lợi thế tương tự ngày nay. Ở những trẻ này có khả năng cảm nhận các điều kiện nguy hiểm có thể xảy ra như không quen thuộc, ở một mình hoặc dễ bị người khác tiếp cận. Theo Bowlby, tìm kiếm sự gần gũi với nhân vật gắn bó khi đối mặt với mối đe dọa là “mục tiêu đặt ra” của hệ thống hành vi gắn bó.

Bản tường trình ban đầu của Bowlby về khoảng thời gian nhạy cảm trong đó các gắn bó có thể hình thành từ sáu tháng đến hai đến ba năm đã được các nhà nghiên cứu sau này sửa đổi. Các nhà nghiên cứu này đã chỉ ra rằng thực sự có một giai đoạn nhạy cảm trong đó các gắn bó sẽ hình thành nếu có thể, nhưng khung thời gian rộng hơn và tác động ít cố định hơn và không thể đảo ngược so với đề xuất đầu tiên.

Với nghiên cứu sâu hơn, các tác giả thảo luận về lý thuyết gắn bó đã đi đến đánh giá cao sự phát triển xã hội bị ảnh hưởng bởi các mối quan hệ sau này cũng như trước đó. Các bước đầu tiên của sự gắn bó diễn ra dễ dàng nhất nếu trẻ sơ sinh có một người chăm sóc hoặc thỉnh thoảng có sự chăm sóc của một số ít người khác. Theo Bowlby, hầu như ngay từ đầu, phần lớn các đứa trẻ đã có nhiều hơn một nhân vật mà chúng định hướng cho hành vi gắn bó. Những người này không được đối xử như nhau; trẻ có khuynh hướng định hướng hành vi gắn bó chủ yếu đối với một người cụ thể. Bowlby đã sử dụng thuật ngữ “monotropy” để mô tả sự thiên vị này. Các nhà nghiên cứu và lý thuyết đã từ bỏ khái niệm này thay vào đó, các nghiên cứu hiện tại xác định các thứ bậc nhất định các mối quan hệ gắn bó của trẻ và người khác.

Tóm lại, lý thuyết gắn bó tập trung vào các mối quan hệ và ràng buộc giữa con người, đặc biệt là các mối quan hệ lâu dài, bao gồm mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái và giữa những người bạn đời.